Czesław Minkus

---

Życiorys

Od 1975 roku Czesław Minkus aktywnie uczestniczy w różnych wydarzeniach artystycznych, takich jak koncerty, wystawy oraz interdyscyplinarne pokazy. Te działania miały miejsce nie tylko w Polsce, ale również poza jej granicami, w takich krajach jak Holandia, Francja, Anglia, Niemcy, Irlandia, Węgry, Włochy, Hiszpania, Czechy, Kanada, Norwegia.

Artysta jest dumnym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP), Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (PTMW) oraz Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej (PSeME). Jego prace koncentrują się na badaniu interakcji pomiędzy obrazem a dźwiękiem, a także innymi formami wyrazu artystycznego, co w efekcie prowadzi do podjęcia tematów związanych z komunikacją w przestrzeniach medialnych.

Minkus poszukuje kontekstów oraz napięć pomiędzy tymi różnorodnymi światami, co owocuje unikalnymi cyklami koncertów i pokazów. W swoich trans-medialnych prezentacjach korzysta z szerokiej gamy technologii i narzędzi, zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych, aby efektywnie łączyć sztukę wizualną, foniczną, performatywną i inne. Tak stworzone dzieła są wyrafinowanymi, wielowarstwowymi kompozycjami.

W jego twórczości znajdują się unikalne zapisy partytur, w tym graficzne, przestrzenne oraz formy biofizyczne. Artysta wykorzystuje różnorodne formy ekspresji, takie jak koncerty muzyczno-medialne, teatr dźwięku, sound-performance, instalacje audio-wizualne, art film oraz projekty net-art. Dodatkowo, występuje w koncertach solowych, w których gra na trąbce oraz instrumentach elektronicznych, wykorzystując m.in. MIDI sterowniki, procesory dźwięku oraz interaktywne projekcje świetlne.

Czynnikiem istotnym w jego pracach jest odkształcanie dźwięków, zarówno w sposoby akustyczny, jak również elektroniczny. Wiele dźwięków trąbki jest poddawanych różnym transformacjom, co umożliwia ich bliskie połączenie z elektroniką. Minkus komponuje także muzykę do projektów związanych z architekturą, sztuką wizualną, baletem oraz teatrem.

Współpraca z innymi artystami jest dla niego kluczowa. W 1984 roku współpracował z trębaczem Tomaszem Stańko, tworząc Specjalny Multimedialny Quintet. Okresowo współpracuje z szeregiem muzyków, w tym z Michałem Urbaniakiem, Olgą Szwajgier, Agatą Zubel, Józefem Skrzekiem, Leszkiem Żądło, Joachimem Menclem, Markiem Chołoniewskim, Janem Pilchem, Janem Peszkiem i innymi. Te współprace obejmują szeroki zakres muzyki, od elektro-akustycznej po jazz i sztukę improwizowaną.

W latach 1981-1986 Minkus zajmował się również działalnością psychologiczną, oferując arteterapię oraz muzykoterapię, prowadząc sesje w ośrodku uzależnień oraz klinice neurologicznej. W 1983 roku powołał do życia Space Light Orchestra, a następnie utworzył Music Media Art Ensemble w 2000 roku, a w 2009 roku – MINKUS-TMAexplorers, zapraszając do projektu różnych artystów, w zależności od potrzeb, nawiązując współpracę z muzykami i artystami medialnymi.

Czesław Minkus założył też fundację Trans Media Art Centrum w 2006 roku, dzięki czemu organizuje różnorodne wydarzenia artystyczne. Jego kreatywność została doceniona poprzez szereg nagród i stypendiów, w tym bycie stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2009 i 2014. W 2019 roku artysta otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a także Nagrodę Okolicznościową Ministra Kultury.

W 2020 roku odznaczono go Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości za 45-letnią działalność artystyczną. Dwa lata później Minkus został uhonorowany Medalem Honorowym za Zasługi dla Województwa Małopolskiego oraz Małopolską Nagrodą Twórczości. W 2022 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za znaczne osiągnięcia w twórczości oraz promowanie polskiej sztuki współczesnej. W 2023 roku jego wkład w kulturę i sztukę został uświetniony Nagrodą Miasta Krakowa.

Wybrane realizacje od 1990 r.

Wybór realizacji Czesława Minkusa od 1990 roku niezwykle ilustruje jego twórczość, która łączy muzykę, sztukę wizualną oraz eksperymenty multimedialne. Poniżej przedstawiamy istotne wydarzenia, które miały miejsce na przestrzeni trzech dekad.

W roku 1990 miał miejsce AVE Festiwal, gdzie Minkus zaprezentował swoją kompozycję przestrzenno-muzyczną „TRANSMUTATIONS-I” z użyciem trąbki solo, taśmy oraz instalacji dźwiękowo-aktywnych płyt metalowych. Projekt odbył się w Galerii OCEAAN w Arnhem, Holandia. Następnie, w 1991 roku, w Teatrze Stu w Krakowie miała miejsce realizacja koncertu „TRANSMUTATIONS I” w wersji 2, z okazji 25-lecia Teatru STU.

Rok 1991 to także pokaz dokumentacji video „T-I” w Galerii deArte Walgamedios w Madrycie oraz wykonanie utworu „FIGURES of LIGHT”, również w Arnhem. Na WRO Festiwalu Minkus zaprezentował „FIGURES of LIGHT wers 2” w Ośrodku Grotowskiego we Wrocławiu. W międzyczasie, w 1992 roku, przedstawienie dokumentacji video „T-I” odbyło się podczas NEW VISION Festiwalu w Glasgow.

W 1993 roku miało miejsce połączenie różnych form sztuki podczas koncertu-spektaklu „13 Satysfakcja” w Krakowie. Minkus wykonał również kompozycję „TRANSMUTATIONS -II” na Festiwalu MEDIAWAVE w Gyor, Węgry. Interesującym projektem było także zrealizowanie instalacji „TSUNAMI” oraz „KOLUMNA01” w Krakowie.

W 1994 roku Minkus wziął udział w Festiwalu „JOHN CAGE I CO DALEJ?” oraz Festiwalu „MONITOR POLSKI” WRO, gdzie zaprezentował spektakl muzyczno-medialny „SPH. PUNCTATUS – wers.I”. W 1995 roku odbyły się występy w ramach Festiwalu „PERFORMANCE POLSKI” oraz „SPOTKANIA KRAKOWSKIE X”, gdzie Minkus przedstawił kompozycję „MUSIC for DALMATIANS”.

Rok 1996 przyniósł międzynarodowy sukces z realizacją „TRANSMUTATIONS – II” w Stoczni Gdańskiej, połączoną z telewizyjną produkcją filmową. W kolejnych latach Minkus kontynuował eksperymenty dźwiękowe, takie jak „ATHLETICS” w 2000 roku, oraz powroty do form mediów wizualnych i multimedialnych na licznych festiwalach.

W 2010 roku zrealizował projekt „ChopiNOWE IMPRESJE”, a rok później zaprezentował „MUSIC for DOGS”, będący połączeniem muzyki i wizualizacji.

Ostatnie lata działalności artysty były niezwykle aktywne, między innymi premierowe wykonanie „PEAN dla Ukrainy” oraz udział w szeregu międzynarodowych wystaw, takich jak „MAŁY FORMAT”. Jego współpraca z wybitnymi artystami, takimi jak Michał Urbaniak, Agata Zubel, Jerzy Vetulani, Marcin Oleś, Jan Pilch, oraz Małopolski Ogród Sztuki, podkreśla jego różnorodność artystyczną.

Kolejnym ważnym elementem twórczości Minkusa była współpraca z kolegami takimi jak Józef Skrzek, Adam Pierończyk oraz Marek Chołoniewski. Jego osiągnięcia prezentują bogaty dorobek artystyczny, który w ciągu kilku dekad znacząco wzbogacił polskie życie kulturalne.

---

Oceń: Czesław Minkus

---