Roman Chojnacki (poeta)

---

Życiorys

Roman Chojnacki rozpoczął swoją karierę literacką w bardzo młodym wieku, a jego debiut przypadł na osiemnasty rok życia, kiedy to jego utwory pojawiły się na łamach „Gazety Poznańskiej“. Już rok potem, na rynku wydawniczym zadebiutował jego pierwszy arkusz poetycki zatytułowany Głos pierwszy, który niestety zaginął w większości nakładu, co sprawiło, że stał się obiektem zainteresowania.

W 1977 roku ukończył studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie zdobył dyplom z filologii polskiej, specjalizując się w teatrologii. Chojnacki aktywnie działał w Związku Literatów Polskich, pełniąc przez rok funkcję prezesa Koła Młodych ZLP, co było istotnym elementem jego działalności artystycznej oraz organizacyjnej.

W latach 1982–1988 pełnił rolę sekretarza literackiego w poznańskim Teatrze Nowym. Dodatkowo, był współredaktorem czasopisma teatralnego „Zza kulis“, co przyczyniło się do jego rozwoju jako literata oraz krytyka. W międzyczasie jego wiersze i prace krytyczne były publikowane w szanowanych pismach, takich jak „Integracje“, „Student“ oraz „Akcent“, co świadczy o jego aktywności w literackim świecie Polski.

W 1982 roku, w ramach ogólnopolskiej akcji Służby Bezpieczeństwa, został powołany do wojska. Władze zidentyfikowały go jako osobę, która mogła inspirować strajki i inne wydarzenia uliczne. Służbę wojskową odbył w Rawiczu, a po jej zakończeniu znalazł zatrudnienie jako „nauczyciel“ w konsulacie USA w Poznaniu. Jego życie nabrało nowego wymiaru w 1986 roku, kiedy to po raz pierwszy opuścił Polskę, udając się do Stanów Zjednoczonych na stypendium oferowane przez Agencję Informacyjną Departamentu Stanu.

Podczas swojego pobytu w USA, Roman Chojnacki podróżował po kraju, a jego przewodniczką była Eleonora Griswold, znana jako wdowa po Aleksandrze Fordzie. Co więcej, rodzina Grossów zaproponowała mu objęcie roli osobistego sekretarza, jednak Chojnacki odmówił tej propozycji i zdecydował się na krótki powrót do Polski. Ostatecznie, w 1988 roku, wyemigrował do Kanady, gdzie osiedlił się w Brampton koło Toronto.

Przez długie lata, aż do 2018 roku, łączył pracę jako kierowca z pasją do pisania, nie zapominając o swoim artystycznym powołaniu. Obecnie należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, co potwierdza jego nieustającą obecność na literackiej scenie oraz zaangażowanie w życie kulturalne naszej społeczności.

Twórczość

Twórczość Romana Chojnackiego ma swoje korzenie w ruchu literackim, znanym jako „Nowa Prywatność”, które zapoczątkowało swoją obecność na scenie w 1976 roku. Ten ruch, określany także mianem „Pokoleniem ’76”, to kolejna fala ponowofalowej literatury, która odznaczała się szeregiem specyficznych cech. W jego poezji poruszane są różnorodne zagadnienia, takie jak: język, etyka, pamięć kulturowa, religia, polityka, biologia, a także wyobraźnia.

Charakterystyczne dla tej literatury jest ponure zabarwienie, które oddaje „przygnębienie ery gierkowskiej”, a także oparcie na tradycji turpizmu. Jej opisy koncentrują się na świecie „chorującym, osaczonym szpetotą, grzęznącym w ziemi cmentarnej”. Jednak to, co wyróżnia poezję Chojnackiego, to umiejętność uchwycenia samopoczucia, które jest silnie związane z chwilą, wyrażanym uczuciem czy oceną losu.

Rozwój poezji Chojnackiego wykracza poza jego początkowe inspiracje, ewoluując w kierunku „indywidualnej definicji rzeczywistości”. Jego spojrzenie na człowieka ma charakter osobisty, humanistyczny i uniwersalny. W jego utworach obecna jest kontemplacja świata, zarówno w kontekście zachwytu, jak również smutku, który wokół niego panuje. Autor wypowiada się w wierszach miłosnych, które są przeniknięte zmysłowością, a także w tekstach rozważających kwestie ostateczne.

W bibliografii Chojnackiego można znaleźć wiele tomików poetyckich, w tym:

• Głos pierwszy,
• Dla tego życia,
• Z pozoru cisza,
• Apel poległych i inne wiersze,
• Noc: wiersze 1977–1983,
• Wiersze nienapisane,
• Tak,
• Lekcje przyrody,
• Aleppo,
• C’est ainsi.

W jego dorobku znajdują się także prace w innych gatunkach literackich:

• Herody polskie,
• Herody polskie II,
• Od „mówienia wprost“ do „nowej prywatności“: o poezji lat siedemdziesiątych,
• Teatr Nowy w Poznaniu 1973-1983,
• Gołąb cukrowy (proza), Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, 2023.

Nagrody i wyróżnienia

W 1978 roku Roman Chojnacki zdobył nagrodę główną w Ogólnopolskim Turnieju Poezji Społecznie Zaangażowanej o Nagrodę „Czerwonej Róży“. To wyróżnienie otworzyło przed nim wiele możliwości.

Już w następnym roku, 1979, otrzymał Medal im. Stanisława Grochowiaka za swoje osiągnięcia debiutanckie. A w 1980 roku jego talent został doceniony nagrodą „Peleryny“ za najciekawszy debiut poetycki.

Dzięki zbiorowi „Apel poległych i inne wiersze“ przyznano mu również podziemną Nagrodę Niezależnych. Za tomik „Noc“ oraz książkę „Od ‘mówienia wprost’ do ‘nowej prywatności’“ Chojnacki został uhonorowany Wawrzynem Radaru.

W 2006 roku poeta wzbogacił swoje osiągnięcia o Nagrodę Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich, co dowodzi jego silnej pozycji w środowisku literackim.

---

Oceń: Roman Chojnacki (poeta)

---