Aleksandra Kazimiera Karpińska to niezwykle interesująca postać w polskim świecie nauki. Urodziła się 24 sierpnia 1882 roku w Lesznie, a swoją karierę zawodową związała z archeologią oraz edukacją. Przez lata zyskała uznanie jako kustosz, nauczycielka i asystentka profesora Józefa Kostrzewskiego.
Jej życie zawodowe, które trwało aż do 18 września 1953 roku, kiedy to zakończyła je w Lubece, obfitowało w liczne osiągnięcia oraz doświadczenia naukowe, które przyczyniły się do rozwoju polskiej archeologii.
Życiorys
Aleksandra Kazimiera Karpińska była córką Juliana, który był sekretarzem lokalnego sądu ziemskiego, oraz Konstancji Franciszki z Piwońskich. Swoją edukację rozpoczęła w Poznaniu, gdzie ukończyła gimnazjum. Następnie kontynuowała studia na Uniwersytecie Poznańskim, na którym uzyskała tytuł doktora w 1926 roku, broniąc pracy pt. „Kurhany z okresu rzymskiego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem typu siedlemińskiego”. Jeszcze w czasie studiów podjęła pracę jako bibliotekarka w Instytucie Prehistorycznym Uniwersytetu Poznańskiego.
W latach 1924–1939 była związana z Działem Prehistorycznym Muzeum Wielkopolskiego, gdzie awansowała z pozycji asystenta na kustosza. Kierowała także Instytutem Prehistorycznym. Jej działalność naukowa obejmowała intensywne prace wykopaliskowe na obszarze Wielkopolski, Pomorza oraz Wołynia. Badała cmentarzyska kultury łużyckiej zlokalizowane w Czarnkowie oraz na Głównej w Poznaniu, a także osadę wczesnośredniowieczną znajdującą się na poznańskim Sołaczu.
Pierwsze ślady pochówków odnaleziono w 1929 roku podczas sadzenia drzew w ogrodzie Franciszka Małeckiego przy ulicy Smolnej 19. Karpińska odkryła tam trzy groby okryte kamieniami oraz jeden na sąsiadującej posesji. Systematycznie publikowała sprawozdania z przeprowadzonych wykopalisk, jak również różnorodne artykuły naukowe związane z tematyką prehistoryczną.
W początkach 1940 roku została niestety aresztowana przez niemieckie władze okupacyjne. Dnia 25 kwietnia 1940 roku osadzono ją w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, gdzie przebywała aż do zakończenia II wojny światowej. Po wojnie zamieszkała w Lubece, gdzie podjęła pracę jako nauczycielka w polskim gimnazjum. W latach 1947–1948 przeprowadziła szczegółowe badania wykopaliskowe grodziska Liubice w Starej Lubece, które stanowiło przodek współczesnego miasta Lubeka.
Jej pracę i osiągnięcia podziwiał Lech Leciejewicz, który wyróżniał ją za wysoki poziom metodyki badań, określając ją mianem „siłaczki na wygnaniu” oraz osoby wykazującej bezprzykładne bohaterstwo.
Przypisy
- CYRYL Wirtualne Muzeum Historii Poznania, Sprawozdanie z badań terenowych przeprowadzonych przez dr Aleksandrę Karpińską w tzw. Dolinie Świętojańskiej przy stanowisku nr 10 w Komandorii.
- Jarmila Kaczmarek, Archeologiczne skarby Głównej i Zawad, „Kronika Miasta Poznania” nr 2/2002, s. 10–11.
- Jarmila Kaczmarek, O prostowaniu wizji dziejów archeologii poznańskiej, „Przegląd Archeologiczny”, vol. 46, 1998, s. 162.
- Andrzej Wędzki, hasło [w:] „Wielkopolski słownik biograficzny”, PWN, Warszawa-Poznań, 1981, s. 319, ISBN 83-01-02722-3.
- M.P. z 1939 r. nr 13, poz. 23 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Kazimierz Kapitańczyk | Robert Lipelt | Maciej Michalski (historyk) | Jerzy Gaj | Feliks Przybylak | Mirosław Handke | Leszek Kasprzak | Jacek Stawiński | Elżbieta Urbanowska-Sojkin | Zofia Rączka | Stanisław Karwowski (1848–1917) | Stanisław Sierpowski | Wojciech Nawrocik | Miron Urbaniak | Marek Świtoński | Jan Kołaczek-Placentinus | Piotr Krzysztof MarszałekOceń: Aleksandra Kazimiera Karpińska