Jerzy Schmidt, znany również jako Szmidt, przyszedł na świat 4 grudnia 1926 roku w Lesznie. Był nie tylko uznawanym architektem, ale także znaczącym urbanistą w Polsce. Jego działalność w dziedzinie architektury oraz urbanistyki miała ogromny wpływ na rozwój tych dziedzin w kraju. Niestety, zmarł w 1991 roku, zostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej architekturze.
Życiorys
Jerzy Schmidt to syn Józefa, który zginął w Mauthausen, oraz Marii Foerster. Jego życie zawodowe rozpoczęło się w trudnych czasach okupacji, w 1940 roku, kiedy to podjął pracę w warsztacie malarskim. Po pewnym czasie znalazł zatrudnienie na poczcie. Po zakończeniu II wojny światowej uczęszczał do gimnazjum oraz liceum w Lesznie, gdzie zdobył podstawowe wykształcenie.
W latach 1947-1952 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego „Miastoprojekt” mieszczącym się w Poznaniu. Już od 1952 roku był członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, a w latach 1959−1960 pełnił rolę wiceprezesa oraz prezesa poznańskiego Oddziału w latach 1965–1966.
Od 1957 roku Schmidt pracował w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej, gdzie był odpowiedzialny za przygotowywanie planów ogólnych, dotyczących nowo powstających dzielnic, w tym Rataj oraz Winograd. W 1962 roku ponownie podjął pracę w „Miastoprojekcie”, gdzie zdobył miano generalnego projektanta dzielnicy Rataje.
Od 1965 roku Schmidt był pracownikiem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, a w 1968 roku objął stanowisko kierownika Pracowni Projektowania Urbanistyczno-Architektonicznego. W roku akademickim 1969/1970 został wybrany na dziekana Wydziału Architektury Wnętrz, co podkreślało jego znaczenie w dziedzinie architektury i urbanistyki.
Wybrane projekty
Jerzy Schmidt to architekt, którego dokonania obejmują wiele znaczących projektów w różnorodnych dziedzinach. Jego twórczość jest bardzo różnorodna, od pomników po nowoczesne obiekty użyteczności publicznej.
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie (współpraca z Teisseyrem),
- Pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego w Gnieźnie (zbiorowa praca z Jerzym Schmidtem, Włodzimierzem Wojciechowskim, Bogdanem Celichowskim, Wojciechem Kasprzyckim, Walerii Kubacką-Schmidt, Janem Węcławskim, Józefem Jurkiem, Czesławem Kowalskim, Leonardem Kuczma, Józefem Kopczyńskim, Magdaleną Abakanowicz, Stanisławem Teisseyrem, Sapałą, Dembowskim i Kokorniakiem),
- Koncepcja nowej dzielnicy mieszkaniowej „Rataje” (wspólnie z Pawułą, Piwowarczykiem i Mycko-Golecem),
- Zakład Maszynoznawstwa Wyższej Szkoły Technicznej,
- budynek szkoły podstawowej w Poznaniu,
- przystań AZS w Kiekrzu,
- przystań kajakowa w Łagowie,
- Międzyszkolny Ośrodek Sportów Wodnych w Poznaniu,
- Pawilon Klubowy przy basenie w Kaliszu,
- hotel turystyczny i sala taneczna w Chodzieży,
- ośrodek szkoleniowy nad jeziorem Kierskim,
- pływalnia i klub „Energetyka” w Poznaniu,
- Pomnik Żołnierzom Garnizonu Leszczyńskiego w Lesznie,
- Kościół Nawrócenia św. Pawła Apostoła w Poznaniu.
Prace Schmidta łączą funkcjonalność z estetyką, zdobywając uznanie wśród ekspertów oraz mieszkańców, co czyni go jedną z bardziej wpływowych postaci w polskiej architekturze współczesnej.
Nagrody i odznaczenia
Odznaczenia
- 1966 – Odznaka Honorowa Miasta Poznania,
- 1968 – srebrna odznaka Centralnego Zarządu Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego,
- 1969 – Złoty Krzyż Zasługi.
Nagrody
- 1962 – zespołowa Nagroda II stopnia Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury za ogólny plan zagospodarowania Poznania (w szczególności Rataje),
- 1966 – wyróżnienie w otwartym konkursie ogólnopolskim Stow. Architektów na projekt Muzeum Narodowego w Poznaniu,
- 1967 – III nagroda za projekt pomnika Przemysława na konkursie środowiskowym ZPAP (z Bazylim Wójtowiczem),
- 1967 – III nagroda za projekt pomnika ku czci ofiar obozu w Majdanku (z Bazylim Wójtowiczem),
- 1969 – I nagroda w konkursie na plac i pomnik XXV-lecia wyzwolenia Świebodzina (z Bazylim Wójtowiczem),
- 1979 – zespołowa Nagroda I stopnia Ministerstwa Budownictwa za projekt Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
Przypisy
- L.L. Wilkowa L.L., A.A. Prauzińska-Bąkowska A.A., Rzeźba, Architektura wnętrz i wystawiennictwo, [w:] Adam A. Cichy (red.), Sztuki plastyczne w Poznaniu, 1945–1980: praca zbiorowa, Wyd. 1, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1987, [dostęp 03.08.2024 r.].
- Muzeum Początków Państwa Polskiego. [dostęp 24.10.2012 r.]
- Zenon Prętczyński: Wspomnienia o profesorach Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej (z lat studiów 1947-1952), rozdział Profesorowie i studenci 1947-1952, s. 137; on-line: [dostęp]
- Laureaci nagród w: Kronika Miasta Poznania 3/1986, s. 141-142, fot.
- Modernizm
Oceń: Jerzy Schmidt (architekt)