Haym Solomon, właściwie znany jako Chaim Solomon, to postać, która odegrała kluczową rolę w historii Ameryki. Urodził się 7 kwietnia 1740 roku w Lesznie, a swoje życie zakończył 6 stycznia 1785 roku w Filadelfii.
Był Żydem z Polski, który w swojej karierze zajął się wieloma dziedzinami, w tym bankowością, oraz handlem. Jego umiejętności maklerskie uczyniły go jednym z najbardziej wpływowych finansistów rewolucji amerykańskiej, podczas której pełnił rolę nie tylko finansisty, ale także aktywniego uczestnika wydarzeń tamtych czasów.
Haym Solomon jest również uważany za jednego z ojców założycieli USA. Jego wpływ na rozwój młodego narodu był niezaprzeczalny. Dodatkowo, jako członek wolnomularstwa, zaangażował się w działania na rzecz społeczności i nie tylko.
W swoim życiu pełnił rozmaite funkcje, takie jak szpieg i dyplomata, a także cennym filantropem. Co więcej, posługiwał się dziesięcioma językami, co czyniło go poliglotą i ułatwiało mu kontakt z różnorodnymi ludźmi. Utrzymywał też swoją aktywność w sądzie rabinackim, gdzie pełnił rolę sędziego oraz działacza w żydowskiej społeczności.
Życiorys
Chaim Solomon, urodzony w Lesznie w 1740 roku, był synem rabina i pochodził z sefardyjskich Żydów. Jego życie zmieniło się dramatycznie w 1760 roku, kiedy to pożar zniszczył jego dom, zmuszając go do emigracji. Przemieszczając się po zachodniej Europie, zdobywał wiedzę w dziedzinie finansów oraz nauczył się kilku języków obcych. W 1770 roku postanowił powrócić do Leszna, jednak dwa lata później trafił do Wielkiej Brytanii, a następnie, zimą 1772 roku, osiedlił się w Nowym Jorku.
Przybywając do Ameryki bez kapitału, Solomon zdołał szybko zauważyć potencjał rynku usług finansowych, co skłoniło go do rozpoczęcia własnej działalności. Dzięki zdobytemu doświadczeniu oraz biegłości w językach, otworzył biuro, stając się wkrótce kluczowym maklerem wśród nowojorskiej elity handlowej.
Jego zaangażowanie w politykę umocniła przyjaźń z Alexandrem McDougallem, który był znany ze swojego zdecydowanego sprzeciwu wobec brytyjskiej wartości dominacji. Gdy w Nowym Jorku wybuchła rewolucja, Solomon zajął jasno określoną stronę, stając po stronie „Synów Wolności”. Niestety, jego działalność doprowadziła do aresztowania we wrześniu 1776 roku, gdzie spędził 18 miesięcy w więzieniu. Tam zdołał przekonać Brytyjczyków, aby zatrudnili go jako tłumacza, co wykorzystał dla swoich szpiegowskich celów.
Po zwolnieniu, poślubił Rachelę Franks, pochodzącą z prominentnej sefardyjskiej rodziny i razem mieli czworo dzieci. Choć Brytyjczycy przyjęli jego ofertę współpracy, Solomon szybko przerobił ją na działalność szpiegowską. Pomimo, że 11 sierpnia 1778 roku został aresztowany za szpiegostwo i skazany na śmierć, udało mu się uciec, przekupując strażnika.
Osiedlając się w Filadelfii, Solomon na nowo zajął się działalnością finansową i objął stanowisko nadzorcy poczty kongresowej. Jego kariera nabrała tempa, gdy stał się współpracownikiem Roberta Morrisa, kluczowego bankiera amerykańskich rewolucjonistów. Solomon nadzorował transakcje finansowe Kongresu, koordynował kredyty oraz pośredniczył w pożyczkach dla amerykańskich władz z krajów europejskich. Co więcej, z własnych środków wspierał wojsko oraz rząd, nie oczekując za to jakiejkolwiek zapłaty.
Według niektórych informacji, znał Tadeusza Kościuszkę oraz Kazimierza Pułaskiego, któremu miał pożyczyć 142 dolary. Istnieje anegdota, według której George Washington zapytał Solomona, jak Ameryka może mu się odwdzięczyć za jego wkład w niepodległość. Solomon zarekomendował, aby Żydzi zostali uznani jako odrębny naród. Washington, w odpowiedzi, miał podjąć decyzję dotyczącą ułożenia trzynastu gwiazdek na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych w kształt gwiazdy Dawida.
Mimo, że jego zasługi były ogromne, Solomon nigdy nie otrzymał wynagrodzenia finansowego. Zmarł w 1785 roku jako bankrut, a w chwili jego śmierci zobowiązania rządu amerykańskiego wobec niego wyniosły aż 2 000 000 dolarów.
Przypisy
- a b c d e f g h i Paweł Strawiński: Polski Żyd, który wyzwolił Amerykę. Onet Facet, 03.06.2019 r. [dostęp 27.06.2019 r.]
- a b c d e Dawid ben Chaim: Żydowski Ojciec Założyciel Amerykańskiej Niepodległości. Stowarzyszenie Historyczne Żydów Miasta Częstochowy, 06.03.2013 r. [dostęp 27.06.2019 r.]
- Alex Storozynski: Kościuszko. Książę chłopów. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2011 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Samuel Natanson | Leopold Toeplitz | Natan NatansohnOceń: Haym Solomon